한국국제교류재단

Thảm cảnh của những người tị nạn

Hình ảnh nhân dân anh hùng
Những bức họa liên quan chiến tranh được vẽ ở Triều Tiên, nơi gọi cuộc chiến Nam–Bắc là chiến tranh giải phóng Tổ quốc, khác xa so với ở Hàn Quốc. Đó là vì khuynh hướng mỹ thuật được Triều Tiên thời hậu chiến lựa chọn là chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa. Ở Đại học Mỹ thuật Bình Nhưỡng, mỹ thuật Nga là môn học chính quy và người họa sĩ học cách khắc họa những nhân vật anh hùng đầy kịch tính giống như tranh lịch sử hiện thực xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, họa sĩ đào thoát sang Triều Tiên và hay vẽ cuộc chiến Nam–Bắc là Lee Quede (1913–1965), người đã từng thu hút sự chú ý của công chúng khi còn ở Hàn Quốc. Bức bích họa “Thắng lợi” được vẽ năm 1958 bên trong Tháp hữu nghị Trung–Triều (do phía Triều Tiên xây dựng ở khu vực Moranbong của Bình Nhưỡng nhằm cảm ơn sự tham chiến của quân đội Trung Quốc, đồng thời tăng cường quan hệ hữu hảo giữa hai nước) là bức tranh thời chiến tiêu biểu của Lee. Ở trung tâm bức tranh xuất hiện một vài cảnh chiến đấu, bao gồm trận trên đồi Sanggam nơi bộ đội Trung Quốc đẩy lùi quân Mỹ và Hàn Quốc, với hình ảnh lính Mỹ bại trận ở bên phải và bộ đội Trung Quốc chiến thắng ở nửa trên.

Trong mỹ thuật Triều Tiên, ngay cả khi chủ đề là chiến tranh Nam–Bắc, hình ảnh xuất hiện chủ đạo là những người dân anh hùng giúp quân đội Triều Tiên thay vì cảnh chiến đấu. Chung Chong-yuo (1914–1984), một trong số các họa sĩ di tản sang Triều Tiên, đã giành huy chương vàng tại triển lãm mỹ thuật quốc gia với tác phẩm “Người dân Kosong chi viện tiền tuyến” (1961). Bức tranh miêu tả hình ảnh thường dân Kosong, tỉnh Kangwon, vượt qua bão tuyết mang đạn dược và thực phẩm ra tiền tuyến. Chuyển động của con người và động vật từ phải sang trái bức tranh được phác họa một cách nhịp nhàng, gợi lên cảm giác về chiều sâu không gian thông qua nét bút ẩn tàng hay độ đậm nhạt của mực, cùng với cách phối trí theo phép viễn cận.

Cho đến thập niên 1950, ở Triều Tiên đã có nhiều họa sĩ vẽ tranh sơn dầu hơn họa sĩ tranh phương Đông vẽ bằng bút lông và mực tàu. Tuy nhiên, bước vào những năm 1960, cái gọi là “Chosonhwa” (tranh Triều Tiên) được khuyến khích. Lý do là vì nhà lãnh đạo tối cao Kim Il-sung nhấn mạnh: “Chosonhwa đặc thù sử dụng bút vẽ và mực truyền thống là phong cách hội họa dân tộc, chúng ta cần phải phát triển nó một cách độc lập, thay vì tranh sơn dầu du nhập từ phương Tây”. Ngoài ra, ông chỉ ra rằng “điểm yếu của Chosonhwa là về màu sắc” và “điều quan trọng là phải sử dụng sắc màu để mô tả chân thực công cuộc đấu tranh của người dân một cách sắc nét, cô đọng, đẹp đẽ và đầy khí thế”. Vì chú trọng vào màu sắc tranh Triều Tiên, ông đặc biệt khen ngợi các tác phẩm “Phụ nữ ở làng ven sông Namgang” (1966) của Kim Ui-gwan (1939– ), “Ông lão sông Naktonggang” (1966) của Ri Chang (1942– ). Bức tranh “Phụ nữ ở làng ven sông Namgang” vẽ những người phụ nữ ngoan cường tại ngôi làng ven sông Namgang ở huyện Kosong, tỉnh Kangwon. Họ vừa kéo xe bò, trên xe có những bó lúa mới thu hoạch –nơi che giấu người dân quân, vừa cầm súng chiến đấu một cách kiên cường. Bức họa đã mang lại cho tác giả giải nhất tại một triển lãm mỹ thuật quốc gia.

Sự thật thú vị là trong nền mỹ thuật Triều Tiên không có nhiều tác phẩm vẽ về chiến tranh Nam–Bắc. Thay vào đó, vượt trội về số lượng là các tác phẩm miêu tả cuộc đấu tranh chống Nhật Bản của Kim Il-sung. Tôi nghĩ phải chăng là do chiến tranh giải phóng Tổ quốc là cuộc chiến kết thúc trong thất bại và ưu tiên hàng đầu của giới họa sĩ Triều Tiên là thần tượng hóa Kim Il-sung qua cuộc đấu tranh chống Nhật.