Khán giả sẽ phấn khích cuồng nhiệt với các ca khúc của những người tham gia chương
trình giấu mình sau chiếc mặt nạ, hoặc cảm động tới rơi nước mắt vì tài năng ca hát
đáng ngạc nhiên và ẩn tình của những người chơi bình thường mà họ tưởng rằng mù
nhạc. Đó chính là sức mạnh của âm nhạc.
“W ow, thật không thể tin được!” Khi xem
vòng ba của chương trình “Vua ca sĩ đeo
mặt nạ” (đài MBC), cuối cùng tôi đã phải
thốt lên như vậy. Ai có thể nghĩ rằng “Người sét”,
người đã ca bài “Mưa và câu chuyện của em” của
Boohwal và bài “Lời thú tội” của Yim Jae-beom, bất
ngờ lại là Miljenko Matijevic, người lĩnh xướng của ban
nhạc Rock huyền thoại Steelheart của Mỹ? Mặc dù
anh bị loại trong vòng bán kết nhưng khán giả đã rất
may mắn khi được nghe lại chính bản nhạc ghi dấu
ấn toàn cầu “She’s gone” của anh ngay trên sân khấu
này. Khán giả đã hát theo với tất cả sự hưng phấn và
cuồng nhiệt.
Vừa nghe vừa đoán
Bản phác hoạ “Captain Music”, người đã chiến
thắng 9 vòng liên tục (tính đến ngày 29 tháng 5) trên
chương trình giải trí “Vua ca sĩ đeo mặt nạ”, phát sóng
tối chủ nhật trên kênh MBC. Những người chơi gỡ
bỏ mặt nạ của mình và để lộ danh tính thật khi họ bị
đánh bại khỏi cuộc thi.
Vua ca sĩ đeo mặt nạ” là một cuộc thi âm nhạc
truyền hình thực tế. Được tiếp thêm lửa từ sự thành
công của chương trình ca nhạc “Superstar K” (tạm
dịch: Ngôi sao K) của đài truyền hình chuyên về âm
nhạc Mnet vào năm 2009, trong suốt thời gian vừa
qua, các chương trình truyền hình ca nhạc thực tế đã
phát triển thành nhiều thể loại đa dạng. Trong khi một
số chương trình sớm tàn lụi thì chương trình “Tôi là ca
sĩ” và “Hidden Singer” (tạm dịch: “Ca sĩ giấu mặt”) lại
có tỷ lệ người xem cao và được đánh giá là có đóng
góp cho sự phát triển của âm nhạc đại chúng.
Chương trình phát sóng vào năm ngoái là “Vua ca
sĩ đeo mặt nạ” và “Cho tôi xem giọng của bạn” của đài
Mnet, tvN đã thu hút sự quan tâm vì là chương trình
âm nhạc thực tế mang phong cách mới mẻ dựa trên
sự suy đoán. Trong “Vua ca sĩ đeo mặt nạ”, những
người nổi tiếng bao gồm cả ca sĩ sẽ tham gia trình
diễn, nhưng trong “Cho tôi xem giọng của bạn” thì
chỉ là những người bình thường tham dự. “Vua ca sĩ
đeo mặt nạ” sẽ là cuộc tranh tài giữa những người có
giọng hát hay, trong khi “Cho tôi xem giọng của bạn”
lại là trò chơi chọn ra người nào hát hay và người nào
hát dở. Điểm tương đồng của cả hai chương trình là
đều có hội đồng giám khảo bao gồm những người nổi
tiếng hoặc ca sĩ khách mời. Mọi người phải phán đoán
xem nhân vật nổi tiếng ẩn mặt trong “Vua ca sĩ đeo
mặt nạ” là ai, còn trong “Cho tôi xem giọng của bạn”
thì ai là giọng ca tài năng thực thụ, ai là người không
biết gì về âm nhạc.
Trong “Vua ca sĩ đeo mặt nạ”, tất cả tám người
chơi được chia thành bốn đội, từng người thi đấu với
nhau. Người chiến thắng trong mỗi đội được bước
vào vòng thi đấu loại. Trong hai tuần, người chơi sẽ
trải qua ba vòng rồi bước vào trận thi đấu quyết định,
người bị đánh bại từng vòng sẽ phải lột bỏ chiếc mặt
nạ của họ. Người chiến thắng
được ông vua của tập trước
sẽ giành lấy ngôi vị ông vua âm
nhạc mới và nhận được chiếc
mặt nạ vàng. Cứ vậy, trong
những tập tiếp theo, cứ tám
người chơi lại thi đấu với nhau
để tìm ra cơ hội bước lên bục
vinh quang. Người chiến thắng
của mỗi vòng được lưạ chọn
bởi ban giám khảo toàn người
nổi tiếng và sự bỏ phiếu của
khán giả trong trường quay.
Cảm giác bất ngờ
“Cho tôi xem giọng của bạn” (trên Mnet, tvN) là một
chương trình tìm kiếm tài năng. Các giám khảo là các
ca sĩ nhạc pop cố gắng tìm kiếm người nào sở hữu
tài năng thiên bẩm hay tài năng ảo bằng cách dựa
vào diện mạo và các manh mối.
Ban đầu chương trình
xuất hiện với nội dung dường
như kỳ cục và nhảm nhí với
những chiếc mặt nạ kỳ quặc
và những biệt danh ngây ngô.
Thêm vào đó, những bộ phục
trang lòe loẹt làm giảm đi tính ganh đua căng thẳng
của cuộc thi và cản trở sự say mê, nhiệt thành của
người tham gia. Chương trình đã mang đến hình ảnh
mới và lạ nhưng đâu đó còn hơi khiên cưỡng.
Giọng ca giấu mặt “CBR Cleopatra”, người thắng
bốn vòng liên tiếp thực sự đã thu hút sự quan tâm
của khán giả trong chương trình. Khi tin đồn về chàng
trai đằng sau chiếc mặt nạ là Kim Yeon-woo – người
được người hâm mộ nhạc pop đặt cho biệt danh
“Thánh ca” – lan nhanh cũng là lúc đánh dấu sự thành
công của chương trình. Sau đó, các huyền thoại kế
vị sau này của chương trình như “Cosmos” (ca sĩ
Gummy, chiến thắng bốn vòng liên tiếp), “Cats Girl”
(nghệ sĩ nhạc kịch Cha Ji-yeon, chiến thắng năm vòng
liên tiếp) và “Captain Music” (có thể là Ha Hyun-woo,
đang chiến thắng chín vòng liên tiếp) đã khiến chương
trình trở thành chủ đề bàn luận ở khắp nơi. Và với sự
xuất hiện của các ca sĩ hàng đầu như Jo Jang-heok,
Shin Hyo-beom, Jo Gwan-u và tài năng ca hát tuyệt
vời của thành viên các nhóm nhạc mới nổi trong giới
trẻ cũng là một nguyên nhân dẫn tới sự thành công
của chương trình.
Đặc điểm độc đáo của chương trình “Vua ca sĩ đeo
mặt nạ” là sự bất ngờ khó đoán. Khi sự thật về một
người bị loại từ vòng đầu tiên hoá ra lại là ca sĩ nhạc
pop nổi tiếng, một người mang tới màn trình diễn xuất
sắc khiến người trong nghề cũng phải chột dạ hoá ra
lại là một diễn viên hoặc một phát thanh viên, một vận
động viên thể thao hay một người ngoại quốc được hé lộ ra thì người xem chương trình cảm thấy vô cùng
ngạc nhiên và thích thú.
Nếu nói về nhược điểm của chương trình thì đó
có lẽ là diễn biến chậm và thời lượng phát sóng dài.
Những lời bình luận, góp ý của ban giám khảo là
những nghệ sĩ nổi tiếng nhân đôi thêm sự thú vị cho
chương trình, nhưng những lời nhận xét đơn điệu và
bông đùa nhảm nhí thi thoảng cũng làm giảm đi tính
tập trung. Điều tương tự cũng xảy ra với màn trình
diễn ủy mị, những chuyện đùa vô nghĩa giữa ban giám
khảo và người dẫn chương trình. Thời lượng phát
sóng cho “Vua ca sĩ đeo mặt nạ” là 1 tiếng 40 phút.
Tám người bước vào vòng thi đấu loại và thời gian
còn lại là đủ dành cho việc lựa chọn ra người chiến
thắng. Thiết nghĩ chương trình nên giảm bớt đi những
yếu tố phụ khác.
Sân khấu đầy xúc cảm của những con người
bình dị
Trong mỗi tập của “Cho tôi xem giọng của bạn”, ca
sĩ khách mời sẽ cố gắng tìm ra trong số bảy tới tám
người trình diễn ai là người có tài năng thực sự và ai
là người hoàn toàn không biết gì về âm nhạc. Giống
như ban giám khảo của “Vua ca sĩ đeo mặt nạ”, ban
giám khảo ở đây bằng những suy đoán phong phú
của mình sẽ chỉ ra người “hát giả”. Do khó có thể biết
rõ được khả năng của những người chơi trước khi họ
cất giọng hát, nên nhiều trường hợp đã bị đoán nhầm.
Nội dung của chương trình cũng tương tự như
“Vua ca sĩ đeo mặt nạ”, mỗi phần có bốn vòng thi, mỗi
vòng thi dựa trên các manh mối khác nhau để suy
đoán xem ai là ai. Vòng đầu tiên được đánh giá dựa
trên hình thức bề ngoài. Những người chơi cố gắng
tạo hình cho thấy tài năng thực sự; hai người chơi bị
loại vì bị cho là vô cảm với âm nhạc. Trong vòng thứ
hai, những người chơi còn lại sẽ biểu diễn hát nhép
cho khớp với nhạc. Giọng ca tài năng thực sự trình
diễn hát nhép bản thu âm giọng ca của cô ấy/anh ấy,
trong khi người hoàn toàn không biết gì về âm nhạc
sử dụng bản thu âm của những ca sĩ khác.
Vòng ba sẽ có hàng loạt các bằng chứng khác
như hình ảnh hoặc tài liệu và các cuộc phỏng vấn với
bạn bè và gia đình của người chơi sẽ được ban giám
khảo xem xét. Vòng cuối cùng, người chơi được chọn
là giọng ca đích thực sẽ nhận được danh dự trình
diễn song ca với ca sĩ giám khảo. Lúc này, nếu đây là
người có giọng ca tài năng thực sự thì sẽ có được cơ
hội phát hành bản nhạc, còn nếu là người chơi hoàn
toàn không có khiếu âm nhạc thì sẽ mang về nhà giải
thưởng trị giá năm triệu won.
Sự thú vị bất ngờ của “Cho tôi xem giọng của
bạn” có khi còn hơn cả chương trình “Vua ca sĩ đeo
mặt nạ”. Khi một người bị cho là không thể nào hát
hóa ra lại sở hữu giọng ca xuất sắc, khán giả vỡ òa
với ngạc nhiên và sung sướng. Và vì người chơi là
những người bình thường như nội trợ, công viên
chức, phụ bàn, và các sinh viên làm việc ngoài giờ
nên sự cảm động càng nhân lên nhiều hơn. Hầu hết
họ đều là những người không dám mơ tưởng tới
giấc mơ làm ca sĩ, điều vốn bị mắc kẹt trong bức
tường chắn của thực tại.
Mùa thứ hai đã kết thúc vào tháng Một với các màn
trình diễn “Tín đồ giọng cao” của Kim Cheong-il (một
nhân viên ở một nhà hàng Trung Hoa) và “Tiến sĩ phấn
khích” bởi Choi Hyeong-gwan (một nhân viên tại Công
ty Tài nguyên nước Hàn Quốc) hoàn toàn làm khán
giả sửng sốt bởi thanh âm the thé nổi da gà. Đối lập
với đó là những trường hợp như “Amy Winehouse”
của Mun Su-jin (một nữ học sinh trung học) với giọng
trầm khàn, ca khúc “Hãy trả lời đi, Samcheonpo” của
Jeon Sang-geun (sinh viên) không nổi bật nhưng lại
có giọng nam trung đầy luyến láy, ca khúc “Cô nàng
táo đỏ” của Lee Yun-a (một ca sĩ nhạc gugak truyền
thống) đã mang đến cho người xem cơ hội thưởng
thức màn phối âm độc đáo giữa âm nhạc truyền
thống và hiện đại với giọng ca trong trẻo.
Giá trị giải trí và giá trị âm nhạc
Khiếm khuyết của chương trình “Cho tôi xem giọng
của bạn” là tập trung quá nhiều vào tính giải trí. Tất
nhiên, mục đích của chương trình là giải trí nhưng sẽ
khó chịu khi xem những người chơi không có khả
năng ca hát rống từ bài này đến bài khác cứ như
đang cạnh tranh nhau để làm ca sĩ tệ nhất chương
trình. Nếu chương trình không được diễn ra tự nhiên
thì mọi người sẽ cảm thấy khó chịu và sự thú vị cũng
như tính cảm xúc sẽ bị giảm dần. Hơn nữa, nếu cứ
tiếp tục theo phong cách như vậy thì mọi thứ sẽ trở
nên đầy ứ. Chương trình có thay đổi thì phản ứng của
khán giả mới thay đổi theo.
Format của hai chương trình trên đã xuất khẩu
sang ra nước ngoài, cụ thể đã bắt đầu được phát
sóng ở Thái Lan từ tháng Một và ở Trung Quốc từ
tháng Ba năm nay. Các chương trình đã tạo thành làn
sóng mới và hiện tại các quốc gia Châu Á khác cũng
đang lên kế hoạch sản xuất phiên bản của nước mình.
Sẽ thật tò mò về sự biến hoá của chương trình khi
được sản xuất ở mỗi quốc gia khác nhau.
Cho Sung-sik
Phóng viên Tạp chí Dong-a Ilbo Magazine D
DịchTrần Huyền Trang